Dubbel gevoel

Het Nederlandse oorlogsverleden fascineert me en regelmatig bezoeken mijn lief en ik dan ook de plekken waar wordt verhaald over deze indringende tijd. 
Vandaag ben ik op een bijzondere, maar ook omstreden plek. De Duitse militaire begraafplaats in Ysselsteyn.
Met 31.598 doden is dit de grootste militaire begraafplaats die Nederland rijk is en deze plek maakt, of ik wil of niet, indruk.
Diep weggestopt in de bossen zijn ze hier verzameld, de stoffelijke overschotten van omgekomen Duitse soldaten en foute Nederlanders. Hoe dubbel om rond te lopen op een plek waar onze bezetter en landverraders worden herdacht. Desondanks ben ik benieuwd naar de mensen achter de kruizen en besluit mijn hand in eigen boezem te steken. Ik vraag me af waar ik toe in staat zou zijn geweest als ik in de schoenen van die ander had gestaan. Schoenen van de Duitse soldaat, de Russische generaal of de huisvrouw die een landverraadster werd. Schoenen van een eenzame verzetsstrijder of de vader die moest kiezen voor zijn gezin of voor zijn vaderland. Leven om te overleven dat wil toch niemand.

Ik loop door. Een enkel kruis is versierd met een kerstkrans of wat bloemen, verder spat de eenzaamheid er van af. De vrolijk verlichte kerstboom staat in schril contrast met het uitzicht en ik krijg kippenvel.
Stil loop ik over het verlaten pad en luister naar de wegstervende klanken van het klokkenspel. Wat een bizar tafereel.

Er is maar weinig bekend over deze dodenakker. Nederland wordt liever niet op deze manier herinnerd aan zijn bezetter en foute burgers. Daarbij is de angst dat nazi-aanhangers hier hun ‘helden’ komen vereren groot. Maar hoezo helden? Ik zie geen helden. Ik zie alleen maar rampzalige gevolgen. Ontelbare witte kruizen met daarop namen van jongens die net zo oud, of zelfs jonger zijn dan mijn eigen dochter. Jongens die nog maar net kind af zijn en een oorlog worden ingestuurd om voor ‘volk en vaderland’ te sterven.

Onze geschiedenis kent vele gezichten, sommigen zo confronterend dat we liever onze ogen sluiten. Maar waarom? Van het verleden kun je heel veel leren en als je ervan leert is het in elk geval niet voor niets geweest.
Hier rondlopen voelt niet langer dubbel. Hier rondlopen laat me vooral zien hoe het niet moet.